اثر سطوح مختلف تفاله گوجه فرنگی بر عملکرد گوساله هاي نر پرواري

چکیده

این تحقیق جهت ارزیابی اثر سطوح مختلف تفاله گوجه فرنگی بـر غـذاي دریـافتی و عملکـرد پـروار، بـر روي 12 راس گوساله نر نژاد هلشتاین انجام شد. آزمایش در 3 تیمار 4 راسی در قالب طرح کاملا تصادفی انجام گردید. گروههایهـاي آزمایشی شامل جیرههاي حاوي 1) 8 درصد تفاله گوجه فرنگی 2) 16 درصد تفاله گوجهفرنگـی 3) تیمـار شـاهد جیـره بدون تفاله گوجه فرنگی، بودند. نتایج آزمـایش نشـان داد کـه اسـتفاده از سـطوح مختلـف تفالـه گوجـه فرنگـی تـاثیر معنی داري روي افزایش وزن روزانه در گوسالهها دارد (0.05 (P< با افزایش مقدار تفاله گوجه فرنگی به 16 درصد مـاده خشک دریافتی، کاهش معنی داري در اضافه وزن روزانه رخ داد. بالاترین مقدار دریافت غذا نیز در گروه دریافـت کننـده 16درصد تفاله گوجه فرنگی مشاهده شد(0.05 (P< بنابراین میتوان نتیجه گرفـت کـه اسـتفاده از تفالـه تـازه گوجـه فرنگی در جیره گوساله هاي پرواري تا 8 درصدماده خشک دریافتی بلامانع میباشد.

اثر سطوح مختلف تفاله گوجه فرنگی بر عملکرد گوساله هاي نر پرواري

مقدمه

استفاده از محصولات فرعی صنایع کشـاورزي در تغذیـه دام و طیـور سـالها اسـت کـه مـورد توجـه دامپـروران و متخصصین علوم تغذیه دام قرار گرفته است، به گونهاي که با تبدیل این محصولات فرعـی بـه مـوادي بـا ارزش غـذایی بالاتر،موفقیت بزرگی  در استفاده بهینه از سرمایه های موجود و رفع معضلات محیط زیست حاصل شده است.(گنجی و همکاران1390)که تفاله گوجهفرنگی یکی از این مواد خوراکی میباشد این فرآورده فرعی در هنگام تهیه رب گوجـه – فرنگی  بدست  می آید که در تولید آن به صورت مرطوب(با25-20درصد ماده خشک) می باشد(جعفری و همکاران1387).همچنین استفاده از منابع خوراک غیر متداول و غیر متعارف که با غذای انسان  نیز رقابـت نمـی کننـد،ضرورت این مواد خوراکی را دوچندان میکند.ازآنجایی که حدود 60-70 درصد هزینه واحـدهاي دامپـروري را هزینـه خوراك شامل میشود پس پایین بودن هزینه نهایی خوراك بر اهمیت این مواد خوراکی میافزاید. تفالـه  گوجه فرنگی حاوی مقادیر بالای پروتئین خام و چربی می باشد به طوری که صفري و همکـاران، (1389) مقـدار پـروتئین خـام دانـه گوجه فرنگی را بیشتر از تخم پنبه، و میزان پروتئین خام پوسته آن را قابل مقایسه با یونجه خشک دانسته انـد بنـابراین این محصول جانبی میتواند بعنوان یک منبع پروتئینی مورد توجه قرار گیرد. میزان پروتئین تفاله گوجه فرنگی 7/23-9/21درصدبوده که درصد لیزین در پروتئین آن نسبت به کنجاله سویا بالاتر میباشد(برودوسـکی و جیسـمن، 1980).

پس تفاله گوجه فرنگی یک منبع خوب پروتئینی بوده و همچنین حاوي سطوح مناسب ویتـامین هـاي B و یـک منبـع کافی از ویتامین A میباشد. تحقیقات اخیر نشان میدهد تغذیه با جیرههاي حاوي تفاله گوجهفرنگـی در گوسـاله هـاي پرواري نتیجه مثبتی در پی دارد (امانی نبا، 1373)، همچنین صفري و همکاران(1389) نشان دادند کـه افـزودن تفالـه گوجه فرنگی به اندازه 10 درصد جیره گاوهاي شیري اثر معنی داري روي ماده خشـک مصـرفی و تولیـد شـیر نداشـت . هدف از انجام این تحقیق بررسی اثرات استفاده از سطوح مختلف تفاله گوجه فرنگی بر مصرف خـوراك و افـزایش وزن گوساله هاي داشتی هلشتاین میباشد.

 

مواد و روش ها

در این آزمایش از 12 راس گوساله نر نژاد هلشتاین با میانگین وزنی 210± کیلوگرم در سه گروه چهار راسـی در شرایط محیطی یکسان به طور تصادفی قرار گرفتند و هر کدام بصورت انفرادي غذا دریافت مـی کردنـد . قبـل از شـروع آزمایش گوسالهها به مدت دو هفته با جیرهها عادتدهی شدند. تیمارهاي آزمایشی شامل جیرههاي حاوي 1) 8 درصـد ماده خشک دریافتی تفاله گوجه فرنگی 2) 16 درصد ماده خشک تفاله دریافتی تفاله گوجه فرنگی 3) تیمار شاهد جیـره بدون تفاله گوجه فرنگی، بودند. در جیره 1و2 تفاله گوجهفرنگی جایگزین سبوس گندم شده بـود . تفالـه گوجـه فرنگـی بصورت تازه از کارخانه رب زرین میاندوآب تهیه شده و جیرهها هم پس از تنظیم براساس جدول …1 NRC روزانه 3 وعده در اختیار گوساله ها قرار داده شد. همچنین جیـره هـا ایزوکـالري و ایزونیتروژنـوس بودنـد . مقـدار خـوراك و نیـز باقیمانده آن در هر دو هفته یکبار براي تکتک گوساله ها اندازه گیري میشد. در شروع پروار، پایان پروار و هر ماه یکبـار گوساله ها بطور انفرادي پس از 16 ساعت گرسنگی وزن کشی شدند.آزمایش به مدت 15 هفتـه معـادل 105روز انجـام شد.

داده هاي بدست آمده براساس طرح آماري کاملا تصادفی ودر نرم افزار SAS 2003 بارویه mixed مدل تجزیه و تحلیل آماري شد و مقایسات میانگین با روش توکی کرامر انجام گرفت. مدل آماري طرح بصورت زیر بود: عملکرد حیوان میانگین صفت اندازه گیری شدهاثر تیمار،اثر تصادفی حیوان،اثر دوره،اثر خطا.

 

نتایج و بحث

نتایج آزمایش نشان میدهد که استفاده از تفاله گوجه فرنگی تا 8 درصد ماده خشک دریافتی اثر معنـی داري روي مقدار دریافت غذاي روزانه ندارد. اما سطح 16 درصد بطور معنـی دار (0.05>P (باعـث افـزایش غـذاي مصـرفی روزانـه نسبت بـه گـروه شـاهد و دریافـت کننـده 8 درصـد تفالـه گوجـه فرنگـی شـد (جـدول 2). در راسـتاي ایـن صـفري و همکاران(1389) در گاو شیري نشان دادند که استفاده از 10 درصد،تفاله خشک یا سیلو شده گوجه فرنگی بـر مصـرف خوراك روزانه گاوهاي شیري هلشتاین اثر معنیداري ندارد. همچنین گوساله هاي مصرف کننده از تفاله گوجـه فرنگـی به میزان 8 درصد اختلاف معنیداري در افزایش وزن روزانه با گوساله هاي گروه شاهد نداشتند ولی افزایش وزن روزانـه در گروه دریافت کننده 16 درصد تفاله گوجه فرنگی کاهش معنیداري در اضافه وزن روزانه نسـبت بـه دو گـروه دیگـر

داشتند. مطالعه اي که در تایلند روي گوساله هاي پرواري انجام شده است نشان میدهد که مصـرف تفالـه گوجـه فرنگـی بطور خطی باعث کاهش اضافه وزن روزانه و مصرف خوراك میشود (یوانگکلانگ و همکاران2010،). کـه ایـن کـاهش وزن روزانه احتمالا بدلیل کاهش تخمیر شکمبه اي و کاهش سنتز پـروتئین باکتریـایی در نتیجـه کـاهش pH شـکمبه باشد. اما در مقابل عبداالله زاده و عبدالکریمی(2012) گزارش کرده اند که جایگزین کردن مخلـوط تفالـه سـ یب و تفالـه گوجه فرنگی به جاي یونجه باعث افزایش غلظت اسیدهاي چرب فرار و قابلیت هضم خـوراك مـی شـود . مصـرف تفالـه گوجه فرنگی باعث افزایش غلظت استات و سایر اسیدهاي چرب فـرار مـی شـودکه احتمـالا ناشـی از بـالا بـودن بخـش کربوهیدرات در تفاله گوجه فرنگی میباشد (چومپاولاد وپیمپا، 2009). بنابراین نتیجه مـی گیـریم کـه مـی تـوان تفالـه گوجه فرنگی را تا 8 درصد در جیره گوساله هاي پرواري استفاده کنیم که منجر به افزایش صرفه اقتصـادي در مزرعـه – هاي برواري میگردد.

 

منابع

-١ امانی نیا س. .1373 کاربرد سطوح مختلف تفاله گوجه فرنگی در تغذیه گوساله هاي داشتی یا نر پرواري (خلاصه طرح)، مرکز تحقیقات منابع طبیعی و امور دام استان آذربایجان غربی.

-٢ گنجی ف، باشتنی م، فرهنگفر ه و اصغري م. .1390 استفاده از سطوح مختلف سبوس گندم برمصرف خوراك وعملکرد پروار برههاي نر بلوچی. مجله پژوهشهاي علوم دامی، جلد،21 شماره.1

-٣ جعفري م، پیرمحمدي ر، عصري رضایی س. .1387 بررسی ارزش پروتئینی تفاله گوجه فرنگی وتاثیر آن بر گلوکز تري گلیسیرید و پروتئین تام سرم خون جوجه هاي گوشتی.پژوهش و سازندگی در امور دام و آبزیان،شماره 87

1- Yuanklang C, vasupen K, wongsuthavas IS, panyakaew P, alhaidary A, Mohamed HE,

and beynen AC, 2010. Growth Performance in Beef Cattle Fed Rations Containing

Dried Tomato Pomace. Animal and Veterinary Advances Joumal 9 (17): 2261-2264. 2- Brodowski D, and Geisman JR, 1980. Protein content and amino acid composition of

protein of seeds from tomatoes at various stages of ripeness. Food Science Journal. 45:

228-229, 240.

3- Abdollahzadeh F, Abdulkarimi R, 2012. The effects of some agricultural By-products

on ruminal fermentation and apparent digestibility of Holstein dairy cow. Life Science

Journal. 9(14).

Effect of different level tomato pomace on grows performance in beef cattle

1. Ahmad fazel, H. mohammadzadeh, A. hosseinkhani and H. daghigh kia. Department of Animal Science, Faculty of agriculture, University of Tabriz

Correspondence author email:) asef_f20@yahoo.com

Abstract

This experiment was conducted for evaluation different levels of tomato pomace on feed intake and

grows performance with using 12 holestein beef cattle. This research was conducted in 3 treatment

including 4 beef cattle in each group in completely Randomized design. Experiment groups including

diets containing 1) 8% tomato pomace, 2) 16% tomato pomace and 3) control group. experiment results

indicate that using different level of tomato pomace have significant effect on body weight gain in beef

cattles (p<0.05). there were significant decrease in daily body weight gain with increasing tomato pomace

to 16% DMI. Highest feed intake was observed in receiving 16% tomato pomace group (p<0.05). It can

be therefore concluded that level than 8% DM of tomato pomace could be used in beef cattles diet

 

آصف احمد فاضل¹، حمید محمد زاده² ،علی حسین خانی²، حسین دقیق کیا²

1- دانشجوي کارشناسی ارشد فیزیولوژي دام گروه علوم دامی دانشگاه تبریز

2-اعضاي هیئت علمی گروه علوم دامی دانشگاه تبریز

E-mail: asef_f20@yahoo.com